Hoe geef je als gemeente multifunctionele daken een plek in je beleid en processen? Deze vraag stond centraal tijdens het Seminar ‘Multifunctioneel Dakenbeleid’ dat het Nationaal Dakenplan op 17 november j.l. organiseerde. Want dat het een gemiste kans is om 400 km2 aan braakliggende daken onbenut te laten; dat is inmiddels duidelijk. En dus deelden vier koplopende gemeenten hun kennis en praktijkervaring over hoe je als stimulerende overheid bruikbare kaders en beleid opstelt.
Geen woorden, maar daken
Rotterdam is al jaren koploper op het gebied van duurzame daken. Door de vele hoogbouw, heeft de stad talrijke platte daken die zich hier goed voor lenen. Al in 2008 startte de gemeente met het programma ‘Groene Daken’; gevolgd door het programma ‘Multifunctionele Daken’ in 2017. Paul van Roosmalen werkt bij de gemeente als programmamanager multifunctionele daken . Hij tipt gemeenten de nieuwe Omgevingswet – die op 1 juli 2023 ingaat – als kans: ‘Deze nieuwe wet biedt gemeente meer mogelijkheden voor lokale aanpassingen. En dat is fijn, want daken vragen om een gebiedsgerichte aanpak’.
Dakenkansenkaart in Utrecht
De gemeente Utrecht ontwikkelde een interactieve kansenkaart die per dak laat zien welke duurzame invulling mogelijk en wenselijk is. Jeanet Hekhuis is adviseur klimaatadaptatie voor de gemeente Utrecht. De ambities in haar gemeente zijn groot: ‘In de Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040 hebben we vastgelegd dat geen dak onbenut mag blijven. In de Visie Klimaatadaptatie staat dat we toe willen naar minimaal 40 procent groen in elke buurt, en dan rekenen we dus ook de groene daken mee. En daarnaast willen we minimaal 90 procent van de jaarlijkse neerslag gaan vasthouden dáár waar het valt’.
Wees ambitieus én realistisch
Anouk Montagne, programmamanager Daken bij de gemeente Den Haag, gaat voor een pragmatische aanpak: Stop met praten over daken. Maar start met het hebben over ruimte. Want iedereen is op zoek naar ruimte.’ Met ruimte als oplossing spreek je intern veel meer beleidsterreinen aan. Denk daarbij verder dan alleen opgaven óp het dak, maar vooral ook aan de beleidsterreinen die invloed hebben op eigenaren ónder het dak. Wat gaat Wonen veranderen om eigenaren richting hun dak te laten denken? Wat doen Economie, OCW of de gemeentelijke vastgoedorganisatie met grote dakeigenaren in hun doelgroepen? ‘En als laatste, verwacht niet van elke dakeigenaar dat die meteen voor het hoogst haalbare gaat: een multifunctioneel dak. ‘Zolang er in je gemeente een multifunctioneel daklandschap ontstaat, is her en der een lokale monocultuur niet erg.’
Punten pakken op het dak
In de Amsterdamse Omgevingsvisie is het rigoureus vergroenen van de stad één van de hoofddoelen en daarom koos de gemeente voor praktische aanpak richting bouwsector: Wie deel wil nemen aan een door de gemeente uitgeschreven tender moet voldoende duurzaamheidspunten scoren. Ook met de hemelwaterverordening onderscheidt Amsterdam zich. Deze maatregel verplicht bouwers om op nieuwe of gerenoveerde gebouwen regenwater vast te houden en vertraagd af te voeren. Hierbij kiest men vaak het dak. Marije Schuurman is Senior beleidsadviseur Groen voor de gemeente Amsterdam. ‘Wij zien de stad als een ecosysteem, dus alle middelen, van groene en blauwe daken tot gevelbeplanting en nestkasten, hangen met elkaar samen.’
